Wet Toekomst Pensioenen; grandfatheren ja of nee?

Nederland staat aan de vooravond van de grootste pensioenverandering aller tijden. Alle pensioenregelingen in Nederland moeten op grond van de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) over naar een zogenaamde flat rate: een vast percentage van de pensioengrondslag aan premie-inleg, ongeacht de leeftijd van de werknemer, de zogenaamde flat rate. Voor huidige werknemers bestaat echter de keuze: opname in de nieuwe regeling of behoud bestaande beschikbare premieregeling.

Overgang naar flate rate

Besluit de werkgever om de huidige werknemers in de nieuwe pensioenregeling te laten toetreden, dan ontstaat een compensatievraagstuk. Met name voor oudere werknemers zal dit een nadeel opleveren en daarin is in de wet voorzien. Dat maakt deze transitie uniek, omdat nog nooit eerder een wettelijke compensatieverplichting voor pensioen is opgelegd. Weliswaar met een open norm (adequate compensatie), die nog nader ingevuld moet gaan worden, maar toch. En de vervolgvraag is dan wil je als werkgever binnen of buiten de pensioensfeer compenseren. Binnen de pensioensfeer geldt een periode van 10 jaar en de verplichting dit ook voor nieuwe werknemers te doen. Buiten de pensioensfeer kan bijv. in het salaris, maar dat werkt ook weer door bij toekomstige indexaties ed. Beide keuzes hebben derhalve de nodige gevolgen.

Grandfatheren

Een werkgever kan er echter ook voor kiezen om de bestaande beschikbare premie te behouden voor de huidige werknemers, ook wel “grandfatheren” genaamd. Hier kleven voor- en nadelen aan.

Allereerst de vraag of het überhaupt wenselijk is. Een vraag waar veel werkgevers voor staan om die te beantwoorden en het beantwoorden gaat verder dan alleen het pensioenvraagstuk en raakt in feite het gehele beloningsbeleid van de werkgever.

Een eerste belangrijk gevolg van het behouden van de huidige regeling, is dat er sprake is van meerdere pensioenregelingen binnen de onderneming met alle gevolgen van dien. Daarnaast zijn er ook andere voor- en nadelen.

Voordelen van grandfatheren

Als wordt gekozen voor behoud, is geen instemming van de huidige werknemers nodig voor het ouderdomspensioen. Ook is er geen verplichting om te compenseren, niet voor de huidige werknemers en niet voor nieuwe werknemers.

Deze optie kent echter ook nadelen.

Nadelen van grandfatheren

Indien de werkgever een ondernemingsraad (OR) heeft, zal de OR wél moeten instemmen met de flate rate voor de nieuwe werknemers. Daarnaast wordt het partnerpensioen vaak vergeten. Immers, als gevolg van de WTP wordt de systematiek van het partnerpensioen volledig veranderd (van een percentage per dienstjaar over de pensioengrondslag naar een vast percentage van het salaris). Die verandering geldt ook voor huidige werknemers, ongeacht of ze de oude regeling behouden. De huidige werknemers hebben dan ook, naast de OR, een instemmingsrecht voor deze wijziging, inclusief eventuele compensatie. Immers de wijziging brengt voor de ene werknemer een voordeel in de hoogte van het partnerpensioen met zich mee en voor de ander een nadeel (vooral bij langere dienstverbanden en jongere werknemers, nu normaliter dienstjaren verzekerd worden tot de pensioendatum ongeacht het moment van overlijden).

Een ander nadeel is dat de kans groter is dat oudere werknemers niet meer vertrekken. In een stijgende staffel neemt het percentage naarmate de werknemer ouder wordt toe en zal dit hoger uitvallen dan de flat rate. Ook kan het in stand houden van deze stijgende staffel juist tot onvrede leiden bij de zittende jongere werknemer. Immers, die krijgt op grond van die staffel juist waarschijnlijk een lager premiepercentage dan de flate rate, die een nieuwe (jonge) werknemer gaat ontvangen.

Dit alles in het licht van de druk die momenteel gelegd wordt op gelijke behandeling en gelijke arbeidsvoorwaarden, tevens ingegeven door de Europese richtlijn Directive pay transpiracy.

Tot slot speelt ook de vraag wat een werkgever momenteel aantrekkelijk maakt voor een werknemer. Welke arbeidsvoorwaarden worden het meest gewaardeerd en wat wil je je werknemers aanbieden.

Kortom

Kortom een heleboel vragen en beslissingen die voortvloeien uit de WTP en die maken dat het noodzakelijk is om, ondanks het tijdspad van deze wet, zo spoedig mogelijk aan te slag te gaan. Dan creëer je als werkgever hét moment en dé tijd om je arbeidsvoorwaarden (inclusief pensioen) zó vorm te geven wat het beste past bij de doelstellingen van jouw onderneming. Een juridische check van deze beslissingen mag uiteraard niet ontbreken. Gommer & Partners Pensioen Advocaten is hierbij graag van dienst.

mr Linda Evers MPLA, pensioenadvocaat en associate partner