De invulling van de zorgplicht van een pensioenadviseur

Een vermeende schending van de zorgplicht van een pensioenadviseur of tussenpersoon staat regelmatig centraal in geschillen die worden voorgelegd aan de rechtbank of het Hof. In de rechtspraak wordt dan invulling gegeven aan de vraag wat van een zorgvuldig adviseur mag worden verwacht, en hoever diens zorgplicht reikt. Bijvoorbeeld in het geval is nagelaten onderzoek te doen naar een mogelijke verplichte aansluiting bij een bedrijfstakpensioenfonds.

Werkingssfeeronderzoek door pensioenadviseur

Voor de totstandkoming van een eigen pensioenregeling, richt een werkgever zich doorgaans tot een pensioenadviseur. Onder begeleiding van de adviseur kan dan een pensioenregeling worden opgezet, afhankelijk van de specifieke wensen en behoeften van de werkgever. Daarbij speelt dan echter eerst de vraag of de activiteiten van de werkgever kwalificeren onder een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds. In dat geval ontstaat immers van rechtswege een aansluitplicht, met alle gevolgen van dien.

Het nalaten te onderzoeken of sprake is van een verplichte aansluiting, is onder omstandigheden een schending van de zorgplicht van de tussenpersoon. Zo overweegt de rechtbank Rotterdam in 2023 dat sprake is van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst van opdracht. Dit aangezien bij de advisering over de verlenging van de pensioenregeling door de tussenpersoon geen nader onderzoek werd gedaan naar een mogelijke aansluitplicht. Hetgeen als een schending van de zorgplicht werd aangemerkt. In dit kader kan ook worden verwezen naar de leidraad van de AFM inzake pensioenadvies. Waaruit volgt dat het doen van onderzoek naar een verplichte aansluiting behoort tot de uitgangspunten van pensioenadvies.

Controleren informatie werkgever

In een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland, ging het om een andere (vermeende) schending van de zorgplicht. In dit geding stond de vraag centraal of door de pensioenadviseur onzorgvuldig werd gehandeld, door het niet uitvoeren van salarisberekeningen waardoor te weinig pensioenpremie werd betaald. De rechtbank oordeelde dat de pensioenadviseur haar zorgplicht heeft geschonden, door niet te verifiëren of de berekeningen niet meer gemaakt hoefden te worden. Echter zou daarbij tevens sprake zijn van een gedeeltelijke eigen schuld van de werkgever.

Invulling en omvang zorgplicht pensioenadviseur

In een arrest van de Hoge Raad uit 2023, stond ten slotte de zorgplicht van een pensioenadviseur jegens de werknemer centraal. De pensioenadviseur werd door de werknemer aansprakelijk gesteld voor de schade die zou ontstaan doordat de excedentverzekeringen niet zouden beantwoorden aan de pensioenovereenkomst. De Hoge Raad overweegt dat de pensioenadviseur in opdracht van werkgever was belast met het adviseren over een aanvullende pensioenregeling ten behoeve van de werknemer. De belangen van de werknemer zijn hierdoor nauw betrokken, waardoor de pensioenadviseur zijn gedrag mede door die belangen diende te laten bepalen. Ook had de pensioenadviseur een zorgplicht ten opzichte van die werknemer. Een tekortschieten in die zorgplicht is dan onrechtmatig jegens de werknemer, aldus de Hoge Raad.

Overeenkomst van opdracht

In de beoordeling of sprake is van een schending van de zorgplicht, is de omvang en omschrijving van de overeengekomen werkzaamheden van belang. Dit wordt doorgaans opgenomen in de overeenkomst van opdracht (in de zin van artikel 7:400 e.v. BW). Uit hoofde daarvan ontstaan voor bijvoorbeeld een pensioenadviseur verplichtingen en een daarmee samenhangende zorgplicht. Namelijk op grond van artikel 7:401 BW. Dan geldt de zorgvuldigheidsnorm van een redelijk handelend en redelijk bekwaam vakgenoot.

Hoever een zorgplicht reikt, is afhankelijk van de specifieke feiten en omstandigheden van het geval. Reden temeer om te streven naar duidelijke afspraken en communicatie met werkgever, en daarbij de belangen van de eventueel betrokken werknemer niet te miskennen. Het is dan ook van belang de overeengekomen werkzaamheden en de uiteindelijke opdracht duidelijk vast te leggen in de overeenkomst.

De invulling van de zorgplicht van een pensioenadviseur is een belangrijk onderwerp en verdient aandacht bij een overeenkomst van opdracht. De pensioenadvocaten van Gommer Advocaten staan voor u klaar om u hiermee van dienst te zijn.

Mr Suus van Ingen
pensioenadvocaat