Onverschuldigd pensioen

Het gebeurt regelmatig dat een pensioenuitvoerder abusievelijk te veel of ten onrechte pensioen uitkeert aan een deelnemer. De vraag is dan of de pensioenuitvoerder kan overgaan tot het terugvorderen van deze bedragen. Rechtbank Limburg heeft zich recentelijk over deze vraag gebogen.

Feiten  

Gedurende ongeveer 15 jaar heeft Bpf Bouw een (aanvullend) arbeidsongeschiktheidspensioen uitgekeerd aan een deelnemer. In die periode heeft Bpf Bouw de deelnemer regelmatig gewezen op de koppeling tussen de uitkering en het recht op WAO. Eind 2015, na ontvangst informatie van het UWV, vraagt Bpf Bouw de deelnemer wederom naar zijn WAO-uitkering. Begin 2016 vraagt de deelnemer om de uitkering te staken. Vervolgens is het Bpf Bouw gebleken dat de WAO-uitkering reeds op 14 augustus 2000 is geëindigd.  

Vordering 

Bpf Bouw vordert vervolgens de onterecht uitgekeerde bedragen (in totaal een bedrag van € 72.885,69) terug van de deelnemer. Hierbij wordt aangegeven dat het pensioenfonds begrijpt dat terugbetaling niet in een keer haalbaar is en dat schriftelijk een betalingsregeling aangevraagd kan worden. Tevens wordt aangeboden om in gezamenlijk overleg tot een oplossing te komen.  

De deelnemer wendt zich tot de Ombudsman, die de deelnemer laat weten geen mogelijkheid te zien om te bemiddelen in de kwestie. Het fonds heeft de deelnemer regelmatig gewezen op de link tussen het arbeidsongeschiktheidspensioen en het recht op WAO. Daarbij komt dat het pensioenfonds in 2011 ook nog aan de deelnemer heeft laten weten dat de informatie-uitwisseling met het UWV niet goed liep. Volgens het Reglement van Bpf Bouw eindigt het recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen als de WAO-uitkering eindigt. Primair vordert Bpf Bouw terugbetaling op grond van onverschuldigde betaling, subsidiair op grond van een onrechtmatige daad.  

Oordeel rechtbank  

Het meest verstrekkende verweer van de deelnemer is een beroep op verjaring. De laatste uitbetaling heeft in december 2015 plaatsgevonden. De dagvaarding dateert van 9 november 2020, dus alles voor november 2015 is verjaard. Het bedrag over november en december 2015 heeft de deelnemer terugbetaald. De brief uit 2016 waarin Bpf Bouw terugbetaling vordert, is volgens de deelnemer geen stuitingshandeling.  

Nu echter sprake is van een onverschuldigde betaling, speelt de verjaringstermijn van artikel 3:309 BW, vijf jaar derhalve, zo oordeelt de Rechtbank. In 2013 had Bpf Bouw op grond van een van het UWV ontvangen bestand kunnen weten dat de deelnemer geen recht op arbeidsongeschiktheidspensioen had. Dat is derhalve het moment van wetenschap (art. 3:309 BW). De brief uit 2016 is een aanmaning en stuitingshandeling. Op 9 november 2020 is vervolgens gedagvaard. Op geen enkel moment is sprake geweest van een langere duur dan vijf jaar. Ook het beroep op rechtsverwerking slaagt niet, nu Bpf Bouw eventueel alleen stilzitten kan worden verweten, maar dat is onvoldoende voor een beroep op rechtsverwerking.  

Het handelen van Bpf Bouw verdient niet de schoonheidsprijs in dit dossier volgens de rechter, maar dat is onvoldoende om terugvordering op grond van de redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar te beoordelen. De deelnemer moet derhalve terugbetalen, inclusief wettelijke rente, beslag- en proceskosten.  

Conclusie 

In de jurisprudentie is een lijn zichtbaar dat bij een foutief vastgesteld pensioen terugbetaling over het verleden normaliter niet aan de orde is, omdat pensioen bedoeld is om te voorzien in het levensonderhoud. Dit kan anders zijn als het kenbaar was of had kunnen (moeten) zijn dat het pensioen foutief is vastgesteld. In deze kwestie was zelfs sprake van een foutieve toekenning. Hier was terugbetaling volgens de Rechtbank dan ook op zijn plaats.

Wordt u geconfronteerd met een terugbetaling van pensioen, Gommer & Partners Pensioen Advocaten adviseert u graag over uw positie.  

mr Linda Evers MPLA