Wijziging van de pensioenregeling langs twee wegen

Instemming van de deelnemer bij wijzigingen in de pensioenregeling  is momenteel een hot topic. De laatste tien jaren worden veel pensioenregelingen gewijzigd, waarbij het beheersen van hoge kosten een belangrijke incentive vormt. Bepaalde bedrijven en sectoren zijn financieel niet goed uit de kredietcrisis gekomen, en dat heeft uiteindelijk doorgewerkt tot in de arbeidsvoorwaarden. Wellicht een voorbode voor wat na de Coronacrisis komen gaat.

‘Zwaarwichtige belangen’ aan werkgeverszijde kunnen aanleiding vormen om arbeidsvoorwaarden op basis van een aanwezig eenzijdig wijzigingsbeding aan te passen.

Een andere weg lijkt mogelijk via de stilzwijgende instemming van de werknemer. Een kantonrechter van de Rechtbank Noord-Holland oordeelde recentelijk over de mogelijkheid hiertoe (ECLI:NL:RBNHO:2020:6139). In een kwestie waar de werkgever voornemens was een eigen bijdrage van de werknemers voor de pensioenpremie te gaan hanteren, was een deel van de werknemers een juridische procedure gestart. Een aantal andere werknemers leek de uitkomst van die procedure af te wachten – al was dat verder niet kenbaar. Nadat de procederende groep werknemers in het gelijk was gesteld, kwamen de wachtende werknemers in actie.

De afwachtende houding bleek een slechte zet, en wel om het volgende. De eerste groep werknemers werd in het gelijk gesteld, omdat de werkgever het argument dat sprake was van zwaarwichtige belangen, onvoldoende hard kon maken.

Bij de tweede groep werknemers, stelde de werkgever zich op het standpunt dat sprake was van stilzwijgende instemming met de wijziging van de pensioenpremie. Hoewel in de jurisprudentie is benadrukt dat de werkgever zich ervan moet vergewissen dat een individuele werknemer welbewust instemt met een nadelige wijziging in de arbeidsvoorwaarden, blijkt dat op stilzwijgende wijze tóch mogelijk.

De daarvoor gestelde elementen waren aanwezig, omdat:

• De werknemers voldoende waren geïnformeerd;
• De nadelige wijziging reeds werd uitgevoerd; én
• Uit gedragingen (op belangrijke momenten geen protest uiten) van de werknemers een instemming kon worden afgeleid.

Twee sporen lijken dan ook mogelijk om te komen tot de wijziging van de pensioenregeling: via het eenzijdige wijzigingsbeding én via stilzwijgende instemming. Het betreffen daarentegen wel twee verschillende toetsingskaders, en de omstandigheden van het geval zullen doorslaggevend zijn. Desalniettemin zullen zowel werkgevers als werknemers bij wijziging van de pensioenregeling rekening moeten houden met deze ontwikkeling en genieten voorafgaande heldere afspraken de voorkeur.

Meer weten over de hoed en de rand? Stuur mij een bericht.